همزیستی انسان و حیوانات در زندگی‌های روستایی از زمان‌های قدیم تا کنون وجود داشته است اما با گذشت زمان و تاثیرپذیری‌هایی که در مناطق شهری از کلان‌شهرها یا حتی کشورهای دیگر در حال اتفاق افتادن است، نگهداری از حیوانات خانگی در شهرها با پدیده جدید و عجیبی مواجه شد.
پیش‌ترها حیوانات کوچک و بزرگی مثل ماهی و گربه در تنگ و حیاط خانه مادربزرگ‌ها دیده می‌شد اما رفته رفته این همزیستی گسترش ادامه پیدا کرد و در غالب‌های جدیدی درآمد که امروزه در سطح اکثر شهرها قابل مشاهده است.
نگهداری از حیوانات برای هر فرد دارای دلایل متعددی از جمله اجتماع، فرهنگ و مسائل روانی اشخاص است که می‌تواند با توجه به منطقه زندگی متفاوت باشد اما نکات جامع و قابل توجهی در راستای دلیل گسترش این پدیده وجود دارد که درخصوص آن با حسین پیرنیا، روانشناس حوزه خانواده گفت‌وگو کردیم و مهم‌ترین این عوامل را جویا شدیم.
«برخی افراد برای داشتن یک همراه سراغ حیوانات خانگی می‌روند.» این اولین دلیلی بود که حسین پیرنیا به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل این پدیده عنوان کرد و گفت: داشتن ارتباط فیزیکی، یعنی حضور، دیدن و نفس کشیدن موجودی زنده در محل زندگی هر فرد، یکی از نیازهای اصلی و یک امر لازم و ضروری به شمار می‌رود اما نکته قابل توجه، نحوه پاسخگویی به این نیاز است. در جامعه کنونی، با کاهش نرخ فرزندآوری و پررنگ جلوه دادن سختی‌های والدین در تربیت کودکان که غالبا با فیلم‌ها و دیگر عوامل فرهنگی جامعه به مردم نمایش داده می‌شود، موجب شده است که افراد نیاز دوست داشتن و دوست داشته شدن را با نگهداری از حیوانات برآورده کنند.
پیرنیا در ادامه با اختصاص دادن صحبت‌هایش درمورد اینکه سگ، حیوانی است که دارای محبوبیت بسیاری میان مردم است، بیان کرد: علاقه انسان و رابطه افراد با سگ‌ها به گذشته‌های دور برمی‌گردد؛ به طوری که این حیوانات به عنوان نگهبانی وفادار، همراه انسان زندگی می‌کرده است. با وجود اینکه سگ‌ها در جوامع مختلف دارای محبوبیت بسیاری هستند اما با توجه به محدودیت‌هایی که دین اسلام در رابطه با سگ‌ها مقرر کرده است، به نظر می‌رسد که نگهداری از این حیوان در کشورهای اسلامی همچون ایران، دارای مقبولیت اجتماعی نباشد اما به دلیل تقلیدهای صورت گرفته از فرهنگ جوامع غربی و همچنین گذر زمان، سگ‌ها به حیوانات محبوب خانگی تبدیل شده‌اند که این موضوع نشان از درگیری برخی افراد با تقلید از فرهنگ‌های غیر ایرانی دارد.
حسین پیرنیا، نکته دوم را مربوط به مسئولیت‌پذیری افراد دانست و در نهایت عنوان کرد: به طور کلی می‌توان گفت در جوامع امروز، غالب افراد به دلیل تنهایی سراغ سرپرستی گرفتن حیوانات می‌روند و در کنار این مسئله و پر کردن فضای تنهایی افراد، باید به این نکته هم توجه داشت که حیوانات خانگی تربیت‌پذیر هستند و با حرف شنوی که از انسان دارند، موجب می‌شوند، افراد به آنها تمایل بیشتری پیدا کنند. این اتفاق به دلیل این است که طبعا قبول مسئولیت یک حیوان از انسان دیگر سبک‌تر و آسان‌تر است. درنهایت می‌توان امیدوار بود که در صورت تمرکز بیشتر بر فرهنگ، وضعیت اجتماعی و اقتصادی، این پدیده رفته رفته کاهش پیدا کند.
تکتم شریفی نژاد – خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما